14 ຂໍ້ ການຮັກສາສຸຂະພາບໃນຊຸມຊົນຕ້ານກັບກຸ່ມພະຍາດບໍ່ຕິດຕໍ່ NCDs

ມື້ນີ້ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ມີໂອກາດໄປໂຮງຫມໍເມືອງຈັນທະບູລີ ເຫັນແຜ່ນໂຄສະນາຕິດຢູ່ກະດານຂ່າວຂອງໂຮງຫມໍ ເຊິ່ງມີຫົວຂໍ້ວ່າ: “14 ຂໍ້ ການຮັກສາສຸຂະພາບໃນຊຸມຊົນຕ້ານກັບກຸ່ມພະຍາດບໍ່ຕິດຕໍ່” ໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນພາຍໃຕ້ໂຄງການພາກປະຕິບັດກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ ແລະ ການຄວບຄຸມກຸ່ມພະຍາດບໍ່ຕິດຕໍ່ໃນ ສປປ ລາວ (Ewha-UHS NCD Prevention and Management Project in Lao PDR) ເຊິ່ງເປັນໂຄງການຮ່ວມມືລະຫວ່າງ ມະຫາວິທະຍາໄລຜູ້ຍິງອີຮົວ (Ewha Womans University) ຂອງປະເທດເກົາຫລີ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລວິທະຍາສາດສຸຂະພາບ (UHS) ຂອງ ສປປ ລາວ, ຈຶ່ງຢາກນຳມາແບ່ງປັນໃຫ້ແກ່ທ່ານຜູ້ອ່ານ.

ພະຍາດບໍ່ຕິດຕໍ່ NCDs ຫລື non-communicable diseases ເປັນກຸ່ມພະຍາດບໍ່ຕິດຕໍ່ຊໍ້າເຮື້ອ ຄືບໍ່ໄດ້ເກີດຈາກເຊື້ອໂລກ ແລະ ບໍ່ສາມາດແຜ່ກະຈາຍຈາກຄົນສູ່ຄົນໄດ້ ແຕ່ເປັນພະຍາດທີ່ເກີດຈາກພຶດຕິກຳການດຳເນີນຊີວິດ, ເຊິ່ງຈະມີການດຳເນີນຂອງພະຍາດຢ່າງຊ້າໆ ຄ່ອຍໆສະສົມອາການຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ເມື່ອມີອາການຂອງພະຍາດແລ້ວ ມັກຈະເກີດການຊໍ້າເຮື້ອຂອງພະຍາດນຳ ຈຶ່ງອາດຈັດວ່າພະຍາດ NCDs ເປັນກຸ່ມພະຍາດຊໍ້າເຮື້ອໄດ້. ຕົວຢ່າງຂອງພະຍາດນີ້ໄດ້ແກ່: ພະຍາດເບົາຫວານ, ຕັບແຂງ ເປັນຕົ້ນ.

ມາເບິ່ງກັນເລີຍວ່າ 14 ຂໍ້ ມີຫຍັງແດ່:

1. ບໍ່ສູບຢາ, ບໍ່ດື່ມເຫລົ້າ.
2. ຄວາມດັນເລືອດຫນຶ່ງຮ້ອຍຊາວ 120/80.
3. ຫນຶ່ງບ່ວງກາເຟເກືອ ແລະ ສາມບ່ວງແກງນໍ້າຕານ.
4. ກິນເຂົ້າກ້ອງ ດີກວ່າກິນເຂົ້າສີຂາວ ແລະ ປະເພດເສັ້ນ.
5. ດື່ມນົມສົດເພື່ອຂຸຂະພາບແຂ້ວ ແລະ ກະດູກທີ່ແຂງແຮງ.
6. ນໍ້າຕານໃນເລືອດແປດສິບ 80-100.
7. ກິນຊີ້ນ, ໄກ່ ແລະ ຫມາກຖົ່ວ.
8. ຈຳແນກໄຂມັນດີຕໍ່ສຸຂະພາບ ແລະ ໄຂມັນບໍ່ດີຕໍ່ສຸຂະພາບ.
9. ກິນອາຫານໃຫ້ສົມດຸນ ບໍ່ຫນ້ອຍ ແລະ ບໍ່ຫລາຍຈົນເກີນຂອບເຂດ.
10. ບໍ່ໃສ່ເຄື່ອງປຸງອາຫານຫລາຍ.
11. ກວດສະຫລາກອາຫານເພື່ອສຸຂະພາບ ແລະ ເບິ່ງວັນຫມົດອາຍຸ.
12. ກິນເຂົ້າເຊົ້າ.
13. ກິນເຂົ້າ 3 ຄາບຕໍ່ມື້.
14. ກິນຜັກ ເພາະມີວິດຕາມິນ ແລະ ເກືອແຮ່.

NCDs ເປັນພະຍາດທີ່ເຮົາສາມາດຄວບຄຸມເພື່ອຫລຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງບໍ່ໃຫ້ເກີດຂຶ້ນໄດ້ ໂຄງການດັ່ງກ່າວເປັນໂຄງການທີ່ດີ ເປັນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຢ່າງຖືກຕ້ອງເພື່ອສຸຂະພາບທີ່ແຂງແຮງມີຊີວິດທີ່ຍືນຍາວ ປາສະຈາກໂລກໄພໄຂ້ເຈັບ ເຊິ່ງຊຸມຊົນຕ້ອງເປັນເຈົ້າການນຳກັນ.

ພິມຫນ້ານີ້